Dậy thì sớm

Tại sao sớm?

Đụng đến hệ thống nội tiết là chạm vào một vấn đề khó. Tuy nhiên các nhà khoa học đưa ra một số nguyên nhân khiến hệ nội tiết bị thúc đẩy do môi trường, do chế độ dinh dưỡng và do lối sống của gia đình và cá thể. Lâu nay chúng ta nghe heo, bò, gà được nuôi bằng thực phẩm chứa hormon tăng trưởng (clenbutanol).

Đây là chất có công thức giống estrogen nên bé gái được ưu ái ăn nhiều thịt các loại “cho mau lớn” thì estrogen đã đánh thức trung khu sinh dục ở vùng dưới đồi (hypothalamus) khiến cả trục nội tiết từ đây đến tuyến yên – buồng trứng bị đóng cầu dao hoạt động sớm, gây ra kinh nguyệt. Bò được nuôi bằng hormon tăng trưởng, cho trẻ uống sữa tươi hay sữa bột đều chứa hormone là tác nhân gây dậy thì sớm.

Một số tác giả còn cảnh báo các loại màu thực phẩm, gia vị không được phép cũng là yếu tố thuận lợi cộng thêm vào. Yếu tố thứ hai cần phải cảnh báo là bao bì và đồ chơi bằng nhựa chứa hàm lượng phtalat cao. Dẫn chất phtalat được dùng trộn vào làm cho nhựa dẻo (núm vú, bình sữa, đồ chơi, chai đựng nước…)

Trong quá trình sử dụng, những dẫn chất này đi theo đường miệng (uống sữa, uống nước, đựng đồ ăn), đường thở mà vào cơ thể, thấm vào máu rồi kích thích trung khu sinh dục hoạt động sớm khiến trẻ dậy thì. Yếu tố thứ ba là trẻ xem tivi, chơi game và sử dụng máy vi tính nhiều sẽ làm melatonin (hormone của giấc ngủ) bài tiết kém. Melatonin giảm sẽ làm hormone tăng trưởng bài tiết ít nhưng lại đánh thức trung khu sinh dục hoạt động sớm hơn bình thường.

Hậu quả

 Bao giờ trẻ cũng có giai đoạn tiền dậy thì với sự tăng trưởng chiều cao khá nhanh. Tiếp đến là hiện tượng mọc lông ở vùng kín, ngực nở, con trai mọc râu, vỡ tiếng. Tuy nhiên giai đoạn này thường các bậc phụ huynh không để ý, có vị còn thích thú. Tới khi trẻ có kinh hoặc mộng tinh mới bắt đầu rối.

Lúc này sự cốt hóa đầu xương chậm lại, đặc biệt với các bé gái nên trẻ có khuynh hướng thấp hơn bạn bè cùng lứa. Anthony Swerdlow (Viện nghiên cứu Ung thư, Anh quốc) công bố rằng: có chừng 30 loại gien chỉ ra mối liên quan giữa béo phì, dậy thì sớm và tăng tỷ lệ ung thư buồng trứng, ung thư vú.

Ông cho là lượng chất béo tăng là nguyên nhân của những rối loạn hormone và rối loạn cấu trúc tế bào gây nên ung thư. Những nghiên cứu vẫn đang tiếp tục. Đó là chưa kể dậy thì sớm khiến tâm lý và thể chất không ăn nhịp với nhau. Bé gái lo lắng, sợ hãi dễ rơi vào trầm cảm, lại dễ bị lợi dụng. Bé trai hung hăng, dễ manh động và thường quan hệ tình dục sớm.

Tăng chiều cao cho trẻ dậy thì sớm

Khi trẻ đã dậy thì thì khó can thiệp vào việc phát triển chiều cao. Tuy nhiên các bà mẹ có thể can thiệp ở giai đoạn tiền dậy thì. Nếu thấy con có dấu hiệu tiền dậy thì nên tăng cường lượng can xi trong trứng, rau xanh, sữa, cá để xương có đủ chất mà dài ra. Một điểm mà các bà mẹ không để ý là cần cho trẻ ngủ đủ vào ban đêm để hormon tăng trưởng có cơ hội bài tiết kích thích xương phát triển. Các nhà nội tiết còn đưa ra lời khuyên: nếu cho trẻ chơi một môn thể thao (đi bơi, tập xà, bóng rổ, nhảy cao, nhảy xa…) mỗi ngày 60 phút sẽ làm cho hormon tăng trưởng bài tiết gấp 3 lần so với trẻ không tập.